Natuurlijk is Sint Nicolaas nog steeds een veel gevierd en populair feest. Ondanks de discussie over de precieze rol en invulling van zijn knecht. Van oorsprong zijn er echter, niet alleen in Nederland maar door heel Europa, meerdere feesten die op ons Sinterklaas lijken. Allemaal hebben ze gemeen dat ze in naam van één of andere heilige persoon worden gehouden.
De achtergrond van Sint-feesten
Het is niet zeker, maar goed mogelijk, dat de persoon van de Sint een overblijfsel is van de oude Germaanse God Wodan of Odin. Ook die god reed op een paard door de nacht, ook hij had een staf (speer) en was wijs. Deze Germaanse oppergod was zowel angstaanjagend als goedwillend, en werd bijgestaan door zijn twee zwarte bondgenoten, de raven Huginn en Muninn die hem alles over de mensen vertellen. Het is mogelijk dat het christendom later, zoals het op meerdere plekken deed, deze oeroude godheid als een heilige in het nieuwe geloof integreerde.
Sint Nicolaas
Nicolaas van Myra was vooral in de Middeleeuwen een belangrijke beschermheilige. Er gaan verschillende legenden over deze goedheiligman rond, die weinig meer van doen hebben met de Sinterklaas van tegenwoordig. Sint Nicolaas was onder andere de schutspatroon van de zeelieden, en beschermde hen tegen schipbreuk en piraterij. Al in de Middeleeuwen zetten kinderen een schoen, waarin dan hopelijk iets lekkers terecht kwam. Van oorsprong was Sinterklaas vooral een boeman die kinderen strafte. Pas rond 1850 kreeg Sinterklaas de 
vorm van de kindervriend zoals we die nu kennen.
Sundeklaas
Op sommige Waddeneilanden vindt er een unieke en redelijk bizarre viering van het sinterklaasfeest plaats. Om te beginnen worden de straten van voorbijgangers schoongeveegd door jongens. Vrouwen moeten binnen blijven, en worden soms hardhandig aangepakt als ze dat niet doen. Dan is het tijd voor het verschijnen van de Sundeklasen, volwassen mannen met een uitgebreide en zelfgemaakte vermomming. Die zwerven met veel lawaai het eiland rond. Soms wordt er aan het eind van het feest onthuld welke Sundeklaas welke eilandbewoner was. Soms is dat echter uit den boze.
Sint Maarten
Sint Maarten is een van de weinige beschermheiligen wiens feest vandaag de dag nog op vrij grote schaal wordt gevierd. De heilige in kwestie leefde in de Romeinse tijd. Hij was bekend om zijn eenvoud en gulheid. De feesten die in zijn naam worden gevierd, hebben daar echter weinig mee van doen. Vermoedelijk zijn ook deze feesten geïnspireerd door oude Germaanse rituelen. Er werden vuren opgestoken, vetgemeste ganzen geserveerd, en de jeugd vroeg de lokale bevolking (al dan niet hardhandig) om een cadeautje. Ook het feit dat er rijpe vruchten uit een grote mand werden geschud, waarna de deelnemers ze in een grote chaos proberen te grijpen, doet denken dat hier sprake is van een oogstritueel. De Sint Maarten-viering was vroeger dus een flink stuk heftiger dan tegenwoordig.