De kermis is één van de weinige volksfeesten die nog steeds op veel plekken gevierd wordt. Het is waarschijnlijk geen overdrijving om de kermis hét feest van Nederland te noemen. Dit feest is bijzonder omdat het geen vaste datum heeft. Het bestaat al sinds de Middeleeuwen, en een duidelijke oorsprong of symboliek is niet meer aan te wijzen.
Kermis in deze tijd bestaat uit mechanische attracties, spelautomaten en felle verlichting en harde muziek. En vroeger was de kern eigenlijk niet anders. Kermis is altijd een feest geweest met vreemde spellen, gevoel voor show en drama, en de mogelijkheid om zoetigheden te verslinden.
Komt dat zien
De kermis werd vroeger ook georganiseerd door rondtrekkende artiesten, ondernemers en toneelspelers. Vroeger kon je kijken naar mensen met een afwijking of bijzondere trucjes. Bijvoorbeeld de bekende vrouw met de baard, of de hond met de twee koppen. Maar ook de man die 10 liter water kon drinken, of een Oosterling die zonder een kik op een spijkerbed plaatsnam. Hoe vreemder hoe beter: mensen wilden op de kermis iets bekijken kijken wat ze normaal nooit zouden zien – of zelfs maar konden bedenken. Vaak werden ook mensen uit het publiek uitgedaagd om mee te doen aan de show, en de prestatie van de artiest te verslaan. Uiteraard lukte dat vervolgens niet.
Unieke spellen
De oude kermis bood spellen aan, en vervulde daarmee de functie van een rondreizend attractiepark of evenementenhal . Je kon hier kegelen, ringrijden, of op een paal een stokgevecht met je vrienden houden. Vaak kon je mooie prijzen winnen door een uitdaging aan te gaan. De uitdaging om met een bijl een taaie koek in delen te kappen bijvoorbeeld. Over koek gesproken: de kermis liep over van zoete versnaperingen en alcoholische dranken. Bepaalde uitspattingen, zoals je bij de meeste volksfeesten tegenkomt, waren vaak nog een stukje erger op de kermis. De huwelijkse trouw werd niet altijd strikt gehandhaafd, en ook kwamen er vechtpartijen voor. Bekend is de traditie van het “bekkensnijden“, waarbij de veelal beschonken deelnemers elkaar in het gezicht probeerden te raken met een mes met botte punt.
“Eersteklas” goederen
Behalve artiesten kwamen er ook handelaars met de stoet mee. Die verkochten dan hun waren, welke normaal alleen in steden te vinden waren, in de boerendorpen. Zoals bij veel aspecten van de kermis werd hierbij wel eens gesjoemeld. Inferieur lakenwerk werd dan verkocht als de beste stof uit Frankrijk, en met de hygiëne van voedingswaren nam men het niet zo nauw.