De Grote Ierse hongersnood

Ierland was sinds het begin van de 19e eeuw een deel van het Britse rijk. De Ieren werden slecht behandeld door de Britse grootgrondbezitters. Veel Ieren werkten als pachter voor een hongerloontje en tegen hoge huren op akkers die niet van henzelf waren. Onder deze zware omstandigheden konden ze nauwelijks rondkomen. Gelukkig hadden ze de beschikking over de aardappel, een makkelijk te telen voedingsgewas, dat veel calorieën oplevert. Samen met een beetje boter of karnemelk vormde deze ondergrondse knol een volledig dieet.

De ramp

In het jaar 1945 gebeurde er iets dat voor de Ierse bevolking rampzalige gevolgen had. De aardappelplanten begonnen dat jaar te groeien zoals gewoonlijk. Na een paar weken verwelkten ze echter opeens. Als de aardappels vervolgens werden opgegraven, waren ze van binnen al volledig verrot – alsof ze weggesmolten waren. Wat men toen niet wist, is dat de Ierse aardappels besmet waren geraakt door een micro-organisme, namelijk Phytophtora infestans. Omdat de genetische variëteit van de aardappels laag was, viel bijna de hele oogst van dat jaar ten prooi aan de ziekte. Het volgende jaar hadden de Ieren niets meer om te poten, en niets om te oogsten.

Hongersnood

De Britse regering reageerde laconiek en traag op de ramp in wording. Terwijl de boeren honger leden, werd graan en rundvlees uit het wingewest Ierland nog steeds massaal verscheept naar Engeland. De enige manier om eten te krijgen was aankloppen bij het armenhuis, waar het werk zwaar was en het leven kort. Veel grondbezitters bleven bovendien de verschuldigde huren eisen, waardoor de verhongerende Ieren hun pachtgrond kwijtraakten. De enige oplossing die voor veel van hen overbleef was emigreren.

Emigratie

Meer dan 100.000 Ieren besloten om in krakkemikkige boten de reis naar de Verenigde Staten te maken. Meer dan 15% van de opvarenden van deze zogenaamde “doodskistschepen” overleefde de reis niet. Degenen die dat wel deden, probeerden met vallen en opstaan een nieuw leven op te bouwen in Amerika. De vele inwoners met een Ierse achtergrond in steden als New York stammen af van de overlevenden van de Grote Ierse hongersnood.

kheera