De gevolgen van de Europese handels- en expansiedrift voor de wereld waren gigantisch en zouden de wereld voor altijd veranderen. Een paar van die gevolgen waren:
- Met de handelsopbrengsten en de gestolen schatten van hun kolonies konden de Europese heersers omvangrijke legers uitrusten voor veroveringen op het eigen continent. Rivaliteit tussen de Europese landen leidde ook tot oorlogen op de zeeën. Kaapvaart en piraterij waren het logische gevolg van het vervoer van rijkdommen over de oceaan.
- Om hun nieuwe landgoederen in Amerika te bewerken, importeerden de Europeanen op grote schaal slaven uit Afrika. Deze lucratieve handel had het lijden en sterven van enorme aantall
en mensen tot het gevolg. Pas drie eeuwen later zou slavernij geleidelijk afgeschaft worden.
- Er trad een uitwisseling van dieren en planten op tussen de nieuwe werelddelen. In een groot deel van de wereld verbeterde daardoor de voedingssituatie, zoals de introductie van de aardappel in Europa dat deed.
- De opgedane ervaringen en nieuwe kennis over de wereld zorgden ervoor dat Europa de komende eeuwen militair en economisch zou gaan overheersen. Bij het aanbreken van de Eerste Wereldoorlog stond meer dan 50 procent van het aardoppervlak onder het bewind van Europese mogendheden.